Usterki układu chłodzenia są bardzo niebezpieczne. Uszkodzony układ chłodzenia jest powodem wielu bardzo poważnych awarii silnika. Awarie układu chłodzenia mogą doprowadzić do całkowitego zniszczenia silnika na skutek zatarcia. W niniejszym poradniku wymienię wszystkie uszkodzenia układu chłodzenia, takie jak awaria chłodnicy, zepsuty wentylator, ubywanie płynu chłodniczego, uszkodzony termostat. Wymienię też wszystkie powody awarii układu chłodzenia. Oczywiście, jak zawsze, podpowiem, jak kupić auto używane w dobrym stanie, bez problemów z układem chłodniczym.
Z artykułu dowiesz się: Jaką rolę pełni układ chłodzenia w samochodzie z silnikiem benzynowym i diesla? Jak jest zbudowany układ chłodzenia w samochodzie? Dlaczego układ chłodzenia się psuje? Czy serwisowanie ma wpływ na awarie układu chłodzenia? Jakie są najczęstsze awarie układu chłodzenia? Czy warto kupić auto używane z uszkodzonym układem chłodzenia?
Ważne! Jeśli chcesz kupić auto używane, musisz zwrócić szczególną uwagę na stan układu chłodzenia. Niedomagania i awarie ze strony układu chłodzenia mogą być przyczyną bardzo poważnych uszkodzeń silnika samochodu.
Układ chłodzenia stosowany jest w każdym samochodzie z silnikiem benzynowym i diesla. Układ ten znajduje się też na wyposażeniu samochodów hybrydowych, spalinowo-elektrycznych, gdzie ma nieznanie inną konstrukcję. Bez układu chłodzenia nie może też działać samochód stuprocentowo elektryczny BEV. O układzie chłodzenia w samochodach hybrydowych i elektrycznych napiszę w kolejnym artykule. W tym przyjrzymy się standardowemu układowi chłodzenia, działającemu w typowym samochodzie z silnikiem benzynowym i diesla.
Jaka jest rola układu chłodzenia w samochodzie spalinowym?
Układ chłodzenia ma za zadanie:
- Ochronić silnik samochodu przed przegrzaniem;
- Utrzymywać silnik samochodu w temperaturze roboczej, co ma duży wpływ na niskie zużycie paliwa i niską emisję spalin;
- Oddawać ciepło do kabiny samochodu za pośrednictwem układu ogrzewania kabiny, w nowszych autach sprzężonego z układem klimatyzacji;
- Chronić części metalowe układu chłodzenia przed korozją i zapewniać elastyczność i szczelność częściom gumowym.
W niektórych samochodach układ chłodzenia pełni dodatkowe funkcje, takie jak chłodzenie zaworu EGR poprzez chłodnicę zaworu EGR, chłodzenie reduktora gazu LPG w samochodach z instalacją LPG, chłodzenie oleju przekładniowego w samochodach z automatyczną skrzynią biegów.
Praca układu chłodzenia jest monitorowana za pomocą czujnika temperatury płynu chłodniczego.
W najnowszych samochodach praca układu chłodzenia jest sterowana. Jak to jest możliwe?
Sterownik silnika kieruje pracą dwóch podzespołów:
- Elektrycznej pompy płynu chłodzącego – dobierając ciśnienie płynu chłodniczego do obciążenia silnika;
- Elektrycznie sterowanego termostatu – dobierając parametry przepływu płynu pomiędzy małym a dużym obiegiem.

Jak jest zbudowany układ chłodzenia?
Zasada działania układu chłodzenia jest następująca: w układzie krąży płyn chłodniczy, o odpowiednich parametrach, który jest wprawiany w ruch przez pompę. Płyn oddaje nadmiar ciepła w chłodnicy lub w nagrzewnicy, dla ogrzewania auta.
Co wchodzi w skład układu chłodzenia?
- Pompa cieczy chłodzącej, napędzana przez pasek / łańcuch rozrządu lub napędzana przez silnik elektryczny (sterowana przez ECU, sterownik silnika);
- Chłodnica;
- Zbiorniczek wyrównawczy;
- Czujnik temperatury cieczy chłodzącej:
- Termostat – zwykły (działa w dwóch ustawieniach: otwarty lub zamknięty) albo termostat sterowany elektronicznie;
- Wentylator, napędzany elektrycznie albo przez sprzęgło wiskotyczne:
- Kanały chłodnicze;
- Przewody chłodnicze;
- Króćce przyłączeniowe;
- Płyn chłodniczy na bazie glikolu, odporny na mróz (do minus 20 – 35 st.) i odporny na zagotowanie (powyżej 120 st. C), zawierający dodatki antykorozyjne oraz chroniące gumowe części układu przed uszkodzeniem.
Dlaczego układ chłodzenia się psuje?
Kiedy starzeje się płyn chłodniczy, układ zaczyna rdzewieć, a części gumowe tracą szczelność.
Chłodnica może skorodować, także na skutek korozji zewnętrznej.
Może dojść do rozszczelnienia i skruszenia obejm, mocujących węże.
Mogą pojawić się uszkodzenia mechaniczne.
Po większych przebiegach mogą zepsuć się termostaty i sprzęgła wiskotyczne wentylatorów. Awarii może ulec też czujnik temperatury cieczy chłodzącej.
Czy serwisowanie ma wpływ na awarie układu chłodzenia?
Tak, oczywiście. Wspomniałem o płynie chłodzącym, który trzeba wymieniać co 5 lat. Aby utrzymać układ chłodzenia w dobrym stanie, warto też stosować specjalną płukankę do układu chłodzenia, przed samą wymianą płynu. Należy też reagować na uszkodzenia układu i jak najszybciej wymieniać uszkodzone części.
Dlaczego awarie układu chłodzenia są groźne?
Niedomagania ze strony układu chłodzenia powodują zwiększoną temperaturę pracy silnika. Najczęściej prowadzi to do szybkiej degradacji oleju silnikowego (co z kolei wpływa na zużycie części mechanicznych silnika), uszkodzenia uszczelki pod głowicą, uszkodzenia uszczelki pod pokrywą zaworów, zniszczenia uszczelnień wału korbowego i wałków rozrządu.
Podwyższona temperatura pracy silnika może doprowadzić do całkowitej degradacji oleju silnikowego i w konsekwencji zatarcia silnika.

Jakie są najczęstsze awarie układu chłodzenia?
Spójrzmy teraz, jakie awarie układu chłodzenia zdarzają się najczęściej:
Wycieki płynu z układu chłodzenia.
Najczęstsze powody wycieków: skorodowana chłodnica. Uszkodzone miejsca mocowania węży układu chłodzenia.
Typowe objawy wycieków to:
- Obniżający się poziom płynu;
- Mokre plamy pod autem, mokre węże lub chłodnica;
- Gwałtowne skoki temperatury płynu chłodniczego, widoczne na desce rozdzielczej.
Awarie chłodnicy objawy
Najczęstsze uszkodzenia to: wycieki, spowodowane korozją chłodnicy albo jej uszkodzeniem mechanicznym. Poza tym zdarzają się problemy z zapchaniem chłodnicy przez kamień kotłowy. Chłodnica również się starzeje, na skutek czego odrywają się od niej drobne elementy metalowe, mające wpływ na sprawne chłodzenie.
Typowe objawy chłodnicy – objawy:
• Ubywanie płynu chłodniczego – obniża się jego poziom;
• Chłodnica jest mokra, najczęściej w dolnej częsci;
• Zbyt wysoka temperatura płynu chłodniczego – wskazania są widoczne na wskaźniku temperatury na desce rozdzielczej.
Awarie wentylatora objawy
Najczęstsze uszkodzenia to zerwanie przewodów zasilających (w wentylatorach elektrycznych), uszkodzenie czujnika temperatury cieczy chłodzącej (który załącza wentylator), uszkodzenie sprzęgła wiskotycznego (w wentylatorach napędzanych sprzęgłem wiskotycznym).
Typowe objawy awarii wentylatora to:
- Brak odgłosu pracy wentylatora podczas postoju albo jazdy w korku;
- Rosnąca temperatura płynu chłodzącego.
Awaria termostatu objawy
W przypadku termostatu standardowego, działającego w dwóch ustawieniach (otwarty – zamknięty) objawy awarii są następujące:
- Przy termostacie zablokowanym w pozycji otwartej – silnik nie może osiągnąć temperatury roboczej, niska skuteczność ogrzewania kabiny, wysokie spalanie.
- Przy termostacie zablokowanym w pozycji zamkniętej – szybkie osiąganie temperatury roboczej, następnie dalszy wzrost temperatury do niebezpiecznych wartości.
W przypadku termostatów sterowanych elektryczne następuje kombinacja powyższych objawów awarii. Na szczęście w tym przypadku awarię można rozpoznać po przeprowadzeniu diagnostyki komputerowej.
Awaria czujnika temperatury płynu chłodzącego
Uszkodzenie czujnika powoduje, że sterownik silnika otrzymuje zafałszowane dane albo nie otrzymuje żadnych danych, na skutek czego pracuje na danych uniwersalnych. Mogą pojawić się fałszywe wskazania temperatury na desce rozdzielczej. Najczęściej pojawiają się problemy z uruchomieniem silnika i gaśnięcie silnika w trakcie jazdy.
Awaria pompy cieczy chłodzącej
Standardowa pompa może cierpieć na wycieki (na skutek uszkodzenia/starzenia się uszczelnień), a także na zatarcie łożyska. Pompę wymienia się wraz z napędem rozrządu, łańcuchem lub paskiem. Nie bez powodu są sprzedawane razem, w zestawie.
Pompa cieczy chłodzącej napędzana elektrycznie może dodatkowo cierpieć na awarie silnika albo sterowania. Można je wykryć poprzez diagnostykę komputerową.
Czy warto kupić auto używane z uszkodzonym układem chłodzenia?
Serwisowanie układu chłodzenia nie jest drogie. Dobry płyn chłodzący kosztuje od 100 do 150 zł, a wymienia się go raz na 5 lat. Płukanka do układu chłodzenia kosztuje ok. 20 zł.
W przypadku większości samochodów starszych można kupić tanie zamienniki. Przykładowo nowa chłodnica do popularnego auta kosztuje ok. 250 zł, zwykły termostat ok. 70 zł, termostat sterowany elektronicznie ok. 250 zł, czujnik temperatury ok. 30 zł.
Zestaw rozrządu z pompą cieczy chłodzącej kosztuje od 250 do 500 zł, pompa powinna być wymieniana wraz z rozrządem, a tym powinien pamiętać każdy kierowca.
Najdroższa część układu chłodzenia to elektrycznie napędzana pompa cieczy chłodzącej, która kosztuje od 1500 do 3000 zł. Jest stosowana w autach BMW, a także w wielu autach hybrydowych.
Odpowiednio serwisowany układ chłodzenia nie psuje się. Jeśli w układzie jest woda, proszek ze środka do uszczelniania chłodnic albo płyn o nieokreślonym kolorze (dolewane różne płyny bez ładu i składu) to można mieć pewność, że auto jest zaniedbane. Zniszczony układ chłodzenia to gwarancja problemów z uszczelką pod głowicą i mocno zużytym silnikiem, a może także automatyczną skrzynią biegów.
Jak kupić dobre auto używane?
Wybierz auto, jaki Ci się podba i na które Cię stać! Sprawdź dane dotyczące spalania albo zużycia energii w wielu miejscach. Sprawdź ceny części. Wybierz odpowiedni model, a potem sprawdź auto przed zakupem. Wystarczy skorzystać z naszego sposobu sprawdzenia auta przed zakupem.
Na początek historia auta po VIN za darmo, którą sprawdzisz dzięki naszej stronie HistoriaSzkod.pl. Potrzebujesz tylko numeru VIN auta, które Cię interesuje. Zupełnie za darmo dowiesz się, czy auto ma zapisane jakieś szkody. Czym są szkody? To informacje o tym, że samochód jest powypadkowy, kradziony, po powodzi, oddany na złom. Dzięki temu możesz łatwo i zupełnie za darmo eliminować niepożądane auta. Na rynku jest wiele aut bezwypadkowych, odrobina cierpliwości wystarczy, żeby je znaleźć.
Kiedy trafisz na właściwe auto, wykup płatne sprawdzenie auta po VIN na HistoriaSzkod.pl. Dzięki niemu dowiesz się wielu bardzo wartościowych rzeczy o swoim samochodzie. Na przykład zweryfikujesz jego prawdziwy przebieg, co pozwoli Ci określić możliwy stopień zużycia wnętrza i podzespołów np. układu chłodzenia. Raport na HistoriaSzkod.pl kupisz w bardzo atrakcyjnej cenie.
Jeśli w raporcie nie będzie żadnych niepokojących informacji, pozostaje Ci już tylko sprawdzenie auta przed zakupem. Najwygodniejsza forma sprawdzenia auta przed zakupem to skorzystanie z oferty ekspertów Motocontroler. Wybierz odpowiedni raport z oferty Motocontroler a potem czekaj na raport w formie elektronicznej, wraz z szeregiem zdjęć. Raport ten będzie kompleksowo opisywać stan techniczny auta, które chcesz kupić. Nasi eksperci bez problemu znajdą wszystkie niedomagania samochodu, w tym uszkodzenia układu chłodzenia. Z raportu dowiesz się, czy warto kupić pojazd, czy warto negocjować cenę albo lepiej zrezygnować z zakupu, aby nie wejść na przysłowiową minę. Dzięki Motocontroler unikniesz oszustwa!