Porady ekspertów Motocontroler

Półoś napędowa i przegub napędowy – objawy awarii, naprawa i rozpoznanie problemu

No właśnie, rozpoznanie problemu. Kiedy kupujemy auto używane, to możemy spotkać wiele problemów. Jednym z nich jest uszkodzona półoś napędowa i elementy, wchodzące w jej skład (przeguby napędowe i manszety, czyli osłony gumowe przegubów). Co to jest półoś w samochodzie? Jak sprawdzić półoś w samochodzie?

Jaki jest idealny samochód używany? Zadbane, świetnie wyposażone auto od staruszka, który jeździł nim delikatnie, tylko do kościoła i na zakupy. Do tego trzymał je pod kocem w garażu. A ponieważ miał dużą rentę (bo był bogatym Niemcem), to serwisował pojazd tylko w ASO, gdzie profesjonalny serwis stosował tylko markowe oleje i części. Potem ten bogaty Niemiec sprzedał bardzo tanio swój 15-letni samochód handlarzowi. Auto miało tylko 140 tys. km przebiegu. I tak trafiło na łamy ogłoszenia w portalu motoryzacyjnym, z opisem „igła, nie wymaga wkładu”.

Dlaczego nikt nie chce samochodu od narwańca, który lubi ruszać z piskiem opon, także ze skręconymi kołami? Dlaczego nikt nie chce auta od kogoś, kto jeździł po dziurach i nie obawiał się o to, że gdzieś tam pod spodem auta gumowe osłony są w stanie agonalnym?

Jednak w prawdziwym życiu mamy kilkakrotnie większe szanse, że trafimy na auto od takiego właśnie narwańca. I w takim aucie możemy się spotkać z uszkodzonymi półosiami napędowymi…

Półoś napędowa – co to jest?

Co to jest półoś napędowa? To element układu napędowego, który przekazuje moment obrotowy ze skrzyni biegów bezpośrednio na przednie koła napędzane.

Przegub napędowy z VW Passata. Autor Andreas Schmidt, Germany December, 26th, 2005 / Wikipedia

Półoś napędowa – budowa

Może się wydawać, że półoś napędowa to prosty konstrukcyjnie element. W końcu mówi o tym sama nazwa – oś. Prosty, metalowy element z zębatkami.

Nie, półoś napędowa to nie jest prosty konstrukcyjnie element. Nie może takim być. Dlaczego? Nasz samochód to nie zabawka. Tylko w zabawce silniczek elektryczny może napędzać nieruchome, zamontowane na stale koła, korzystając z prostych półosi napędowych.

W prawdziwym samochodzie, w trakcie jazdy, przednie koła poruszają się w dwóch płaszczyznach.

Po pierwsze, koła poruszają się z góry na dół. Dlaczego? Bo tak działa zawieszenie, które tłumi nierówności i działa, aby zapewnić stały kontakt kół z nawierzchnią drogi.
Po drugie, przednie koła obracają się wokół własnej osi, aby auto mogło skręcać. I skręca, dzięki temu, że zwrotnice kół są poruszane przez drążki kierownicze.

Dlatego też półoś napędowa nie jest elementem jednolitym. Składa się z trzech zasadniczych części. To trzy osie z hartowanej stali i dwa przeguby. Pierwszy przegub, wewnętrzny, znajduje się przy skrzyni biegów, drugi przegub, zewnętrzny, znajduje się przy kole.

Przeguby mają za zadanie łączyć wszystkie osie, przekazywać napęd ze skrzyni biegów na koła i równocześnie, uginać się. Jak to jest możliwe? W przegubach stosuje się rozwiązania, zwane jako przegub kulowy Birdielda, Rzeppa (od nazwisk konstruktorów) albo inne.

Poniżej schemat działania przegubu Rzeppa, który najlepiej wyjaśnia działanie tego elementu.

Jak działa przegub napędowy? Przykład: przegub Rzeppa. Źródło: By User:Pwld – Own work, Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=3004778

Przeguby są najdelikatniejszą częścią półosi napędowej. Są one chronione przez gumowe osłony, zabezpieczone metalowymi opaskami. W środku gumowej osłony znajduje się specjalny smar, który niweluje tarcie, schładza, wycisza i usprawnia pracę mechanizmu.

Przegub napędowy zewnętrzny – autor Michał Lisiak

-> Przeczytaj również: Koło dwumasowe zamachowe – wszystko co warto wiedzieć

Półoś napędowa objawy uszkodzenia, czyli coś mi terkocze jak skręcam…

Albo trzeszczy metalicznie… Zazwyczaj terkocze, podczas skręcania.
Może również stukać podczas jazdy.
Laikowi ciężko rozpoznać, że w aucie jest uszkodzona półoś napędowa. Stukanie to także objaw awarii zawieszenia, albo wybitych końcówek drążków kierowniczych.
Dlatego, gdy takie objawy się pojawią, warto odwiedzić warsztat i sprawdzić, co niedobrego dzieje się z autem.
Jak sprawdzić półoś napędową, kiedy możemy wejść pod auto? Na pewno warto dokładnie obejrzeć osłony gumowe. Jeśli są popękane, skruszałe i wycieka z nich smar (albo już wyciekł) – to najwyższy czas odwiedzić warsztat. Do środka mechanizmu dostaje się piasek, wilgoć i niesione przez nią zanieczyszczenia. Całość się zatrze i skoroduje.

Kiedy pojawią się stuki i terkotanie, trzeba jeździć ostrożnie, powoli. Bez gwałtownego ruszania. Zwłaszcza przy skręconych kołach. Może bowiem dojść do zerwania przegubu. I będziemy się kręcić w miejscu, jak bąk, bo tylko jedno koło będzie napędzane.

Przeguby i półoś napędowa w samochodzie – co ile wymiana?

Trudno to określić. Są auta, gdzie półosie służą bez awarii 500 tys. kilometrów. Są i takie, gdzie psują się po przekroczeniu 100 tys. km przebiegu. Dlaczego? Wystarczy, że kierowca lubi sportową, gwałtowną jazdę. Półosie napędowe i przeguby napędowe tego nie lubią. Zresztą, kto to lubi? Dwumasa, sprzęgło, silnik, skrzynia też tego nie lubią.
I inni użytkownicy dróg.

Powodem przyspieszonej awarii półosi, może być to, że gumowe osłony zaczną ulegać uszkodzeniom. Albo mechanicznym, albo guma zacznie się kruszyć. Wystarczy, że producent zastosował na pierwszy montaż tańszą część od podwykonawcy, która przypłynęła na statku, wiadomo skąd.
Dlatego, w trakcie corocznych przeglądów w SKP, warto dokładnie oglądać te elementy. I jak najszybciej reagować na uszkodzenia. Osłonę można wymienić i zastosować nowy smar. Wtedy uda się uratować przegub.

Gumowa osłona przegubu razem z metalowymi opaskami i nakrętką – autor Michał Lisiak

 

Nieuczciwi handlarze kontra póloś w samochodzie i przeguby…

Jak nieuczciwy handlarz maskuje uszkodzenia półosi? Na pewno musi w jakiś sposób zamaskować terkotanie i stuki podczas skręcania. Stary sposób – audio na pełną moc. Patrz pan, jaką moc i jaki bas ma ta maszyna! Grzeje aż miło!

A inne sztuczki? Jak auto jest powypadkowe, to może być zastosowane spawanie półosi. W żaden sposób nie odtwarza to wytrzymałości tej części. Półoś w samochodzie jest narażona na bardzo duże przeciążenia.

Na pewno nieuczciwy handlarz będzie starał się maskować uszkodzenia osłon gumowych i wyciekającego smaru. To akurat proste. Wystarczy odtłuszczacz i klej do gumy. Sklei na kilka dni, a to wystarczy. Potem zawsze można powiedzieć – „pan, nowy właścicieli, rozdarł tą biedną osłonę, jeżdżąc po dziurach”.

Gumowa osłona przegubu i smar do smarowania przegubu – Michał Lisiak

-> Przeczytaj również: Tarcze hamulcowe – najważniejsze informacje dla kierowcy

Spawane półosie, sklejone osłony, grzechoczące przeguby – jak tego uniknąć?

Chcesz kupić dobre auto? Sprawdź je dokładnie przed zakupem. Skorzystaj z pomocy specjalistów Motocontroler, którzy dokładnie sprawdzą auto przed kupnem.

Motocontroler to 250 najwyższej klasy specjalistów, pracujących na terenie całego kraju.
Ty wybierasz auto, które Cię interesuje. Podajesz jego dane, wybierasz Test Maxi i opłacasz go. Motocontroler wysyła swojego specjalistę, który przeprowadza kompleksowy test, jazdę próbną, diagnostykę komputerową, pomiar grubości lakieru i sprawdzenie auta na wybranej stacji diagnostycznej.
Po zakończonym badaniu otrzymujesz dokładny raport i minimum kilkadziesiąt zdjęć w formacie cyfrowym.
I już wiesz, że nikt Cię nie oszuka. Znasz prawdziwy stan techniczny auta, które chcesz kupić.

Ekspert Motocontroler wykrył, że auto ma uszkodzone półosie? Negocjuj cenę!
Ekspert Motocontroler wykrył, że auto jest po wypadku, choć sprzedawca zapewniał, że samochód jest bezwypadkowy? Zrezygnuj z zakupu.

Autor: Michał Lisiak

Niezależny dziennikarz motoryzacyjny. Pasjonat motoryzacji, z wyjątkiem sportów motorowych, patrzący z dużą nieufnością na elektromobilność.