Ściąganie auta podczas jazdy, piszczenie opon podczas jazdy po zakrętach, przyspieszone zużycie opon. To typowe objawy źle ustawionej geometrii zawieszenia w samochodzie. Czy przestawiona geometria w samochodzie używanym może być zwiastunem większych problemów?
Regularna geometrii zawieszenia (inne nazwy to regulacja geometrii kół, albo regulacja zbieżności) to jedna z czynności serwisowych. Zaleca się, aby wykonywać ją raz w roku, a także po każdej wymianie opon, naprawie zawieszenia i układu kierowniczego. I oczywiście, także w chwili zauważenia objawów źle ustawionej geometrii.
Czym jest geometria zawieszenia?
Geometria zawieszenia to zespół ustawień układu kierowniczego i układu zawieszenia, określanych przez producenta auta. Ustawienia te bazują na zasadzie Ackermana. Wynika z niej, że podczas jazdy po łuku, przedłużenie osi wszystkich kół samochodu musi się przeciąć w jednym punkcie. Zgodnie z tą zasadą, wewnętrzne koło przednie musi się też obracać podczas jazdy po łuku o większy kąt, niż zewnętrzne koło przednie. Dzięki temu opony nie ślizgają się na boki, w trakcie jazdy po łuku. Poza tym bieżnik nie zużywa się tak szybko, jazda jest bardziej bezpieczna i bardziej komfortowa.
Trapezowa budowa układu kierowniczego.
Aby móc zastosować zasadę Ackermana w praktyce, w samochodach stosuje się trapezowy układ kierowniczy.
W samochodach z prostymi układami zawieszenia (na przykład przednie kolumny MacPhersona plus tylna belka skrętna) sprawdzenia i regulacji geometrii dokonuje się jedynie na przedniej osi. Zazwyczaj obejmuje ona korektę śruby na drążku kierowniczym, zgodnie z wartościami, ustalonymi przez producenta pojazdu.
W autach z zawieszeniem wielowahaczowym regulacji zbieżności dokonuje się na osi przedniej i tylnej. A przynajmniej, powinno się tak robić.
Teoretycznie, regulacja geometrii obejmuje ustawienia następujących parametrów:
- Zbieżności kół – czyli kąta między płaszczyznami symetrii kół na przedzie auta. Źle ustawiona zbieżność sprawia, że auto nie jest w stanie utrzymać prostego toru jazdy i ściąga.
- Kąta pochylenia sworznia zwrotnicy – to kąt pochylenia płaszczyzny koła względem płaszczyzny nawierzchni drogi. Ma on wpływ na zużywanie się opon i na to, może samoczynnie korygować tor jazdy, gdy jedno z kół wjedzie na nawierzchnię o innych oporach (np. śliską), albo gdy hamulce działają w nierównomierny sposób.
- Kąta wyprzedzenia sworznia zwrotnicy – czyli odchylenia od pionu osi obrotu zwrotnicy. Zazwyczaj się go nie ustawia, ale niewłaściwy montaż sprężyn albo amortyzatorów może go zaburzyć. Wpływa na to, że koła samoczynnie powinny prostować się po wykonaniu zakrętu.
Przeczytaj również: Awaria świec żarowych – czy warto kupić diesla z uszkodzonymi świecami żarowymi?
Źle ustawiona geometria zawieszenia – objawy
Nie jest trudno rozpoznać, że auto ma źle ustawioną geometrię.
- Opony mają nierównomiernie zużyty bieżnik. Popularnie mówi się, że jest on przycięty. Bieżnik zużywa się bardzo szybko i nierównomiernie, równocześnie zmniejszając także bezpieczeństwo jazdy.
- Auto nie jest w stanie utrzymać prostego toru jazdy. Jazda takim samochodem jest męcząca, albowiem trzeba stale korygować tor jazdy za pomocą kierownicy.
Co ważne: takie uszkodzenie bardzo mocno przeciąża układ wspomagania kierownicy, który pracuje przez cały czas. Może ulec przegrzaniu, a na pewno ulegnie przyspieszonemu zużyciu.
- Opony głośno piszczą podczas jazdy po zakrętach.
- Koła nie prostują się samoczynnie po wykonaniu skrętu. Trzeba stale korygować tor jazdy. To zwiększa zmęczenie kierowcy i zmniejsza bezpieczeństwo.
- Auto może być bardziej podatne na boczne podmuchy wiatru.
Dlaczego geometria zawieszenia się zmienia?
W układzie kierowniczym i w układzie zawieszenia nie stosuje się stałych, nieruchomych połączeń. Nie jest to możliwe. W trakcie jazdy musi pracować zawieszenie, pozwalające na ruch koła na osi góra – dół. Zwrotnice przednich kół muszą umożliwić obrót, aby auto mogło skręcać.
Dlatego pomiędzy poszczególnymi elementami stosuje się połączenia metalowo – gumowe. To na przykład: przeguby kulowe w otoczce gumowej (przykład: przegub końcówki drążka kierowniczego, albo sworzeń wahacza), albo tuleje metalowo – gumowe (pozwalające na zamocowanie wahacza do podwozia lub ramy).
W trakcie jazdy elementy te poddawane są naprężeniom a także działaniu szeregu niekorzystnych warunków (w tym korozji i procesów starzeniowych gumy). Najbardziej niszczące jest jednak jazda po dziurawych drogach i podjeżdżanie pod wysokie krawężniki.
Co może oznaczać źle ustawiona geometria w samochodzie używanym?
Może oznaczać, że sprzedający niedawno wjechał w dziurę i geometria w jego aucie się przestawiła. Nie ma na świecie kierowcy, który byłby w stanie ominąć wszystkie dziury. W taką opcję można uwierzyć, ale w sytuacji, gdy auto ma równomiernie zużyty bieżnik przednich opon.
Źle ustawiona geometria może też oznaczać coś o wiele gorszego.
Co?
- Brak dbałości o samochód. Jeśli auto ma przycięty bieżnik, oznacza to, że pojazd był przed dłuższy czas eksploatowany w przestawioną geometrią. Auto będzie wymagało inwestycji w nowe opony, a może też w układ kierowniczy.
- Źle ustawiona geometria może oznaczać, że auto ma uszkodzone zawieszenie. Na przykład mocno zużyte tuleje metalowo – gumowe (elementy wahaczy, dzięki którym można je mocować do podwozia lub ramy). Nie uda się ustawić geometrii, bez montażu nowych wahaczy, albo wymiany tulei w wahaczach (zależnie od możliwej technologii naprawy. Warto pamiętać, że auta luksusowe mogą mieć aluminiowe wahacze, które mogą kosztować po kilka tys. złotych za sztukę. W autach klasy D, dobry wahacz może kosztować kilkaset złotych.
- Źle ustawiona geometria może być też sygnałem ostrzegawczym, że pojazd uczestniczył w kolizji, ale nieszczęśliwie otrzymał uderzenie w koło. Doszło do przestawienia elementów mocowania zawieszenia uderzonego koła. W takim aucie nie uda się już nigdy ustawić odpowiednio geometrii.
- Jeszcze gorsza opcja. Samochód mocno powypadkowy, z pokiereszowaną płytą podłogową. Albo zespawany z dwóch innych. Takie pojazdy są zazwyczaj naprawiane metodą „na szybko” i wystawiane do sprzedaży jako bezwypadkowe. Profesjonalna naprawa byłaby zbyt droga i nieopłacalna, a czasami w ogóle niemożliwa. W takim aucie nigdy nie uda się ustawić geometrii.
Przeczytaj również: Co skrzypi w zawieszeniu samochodu?
Chcesz kupić dobre auto używane? Sprawdź je dokładnie przed zakupem, z pomocą ekspertów Motocontroler!
Podoba Ci się określone auto używane? Sprawdź je dokładnie przed zakupem. Wybierz odpowiedni Test z oferty Motocontroler (im bardziej rozbudowany, tym bardziej dokładna kontrola stanu technicznego). Podaj dane auta.
Nasz ekspert pojedzie na miejsce i sprawdzi pojazd przez zakupem.
Otrzymasz dokładny raport z badania pojazdu, krok po kroku. A do tego minimum kilkadziesiąt zdjęć w formie cyfrowej (jest też opcja video) i osobistą opinię eksperta.
Dzięki ekspertom Motocontroler poznasz dokładnie stan techniczny pojazdu. Dzięki temu możesz negocjować cenę, jeśli nasz ekspert wykryje uszkodzenia wymagające naprawy. Możesz też zrezygnować z zakupu, jeśli okaże się, że pojazd jest powypadkowy, po powodzi, albo mocno zużyty czy skorodowany.
